„Odtwarzając historię Ziemi Kujawskiej” – pod takim tytułem nasze Stowarzyszenie zorganizowało 14 listopada 2022 r. spotkanie, którego tematykę w pełni poświęciliśmy najstarszym dziejom naszej małej Ojczyzny – Kujawom. Ściślej rzecz biorąc, nasze – i zaproszonych na spotkanie naszych wyśmienitych gości – zaciekawione oczy zwrócone były tylko na część Ziemi Kujawskiej, na Kruszę Zamkową, którą od pewnego wydarzenia – o którym szerzej dalej – zwykło się łączyć też z inną, dużo starszą nazwą – Askaukalis. Ale skąd hipoteza o łączeniu wspomnianej kujawskiej lokacji z Askaukalis opisanym około 150 roku n.e. przez greckiego astronoma, matematyka i geografa Klaudiusza Ptolemeusza? Skąd dobór tematyki spotkania?
PROCES ODTWARZANIA HISTORII I POSZUKIWANIA TOŻSAMOŚCI
Odtworzenie historii, zwłaszcza tej najodleglejszej nie jest rzeczą prostą. Wiele wydarzeń z przeszłości przepadło bezpowrotnie dla tej dziedziny nauki, a przez to naszego rozumienia starożytnego świata oraz ustalenia naszej tożsamości.
Czasami jednak los nam sprzyja. Niekiedy górę bierze zwykły łut szczęścia. Dziwne zrządzenie losu, które sprawia, że odnajdujemy mały przedmiot, będący cichym świadkiem czasów dawno minionych. Przedmiot, którego możemy dotknąć, który rozbudza w nas poczucie jego więzi z przeszłością. Przedmiot, który możemy ulokować bardziej lub mniej precyzyjnie w czasie, a przez to, skonfrontować go z posiadaną już przez nas wiedzą historyczną i podjąć starania zmierzające do odtworzenia potencjalnych scenariuszy związanych z jego historią. Czasem znalezienie jednego małego przedmiotu przez odpowiednią osobę daje specjalistom istotny punkt odniesienia. Pozwala uruchomić cały ciąg przyczynowo-skutowy zmierzający do odtworzenia historii i ustalenia tożsamości.
OD NIEPOZORNEJ MONETY…
Tak właśnie rzecz się miała w przypadku znalezienia latem 1968 r. przez Juliana Patera na polu w Kruszy Zamkowej pewnej wydawałoby się niepozornej monety, która jak się później okazało była… srebrnym rzymskim denarem z II wieku n.e.
Fakt odnalezienia tej monety i przekazania jej Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu zainicjował wieloletni proces prac archeologicznych prowadzonych początkowo przez profesor Aleksandrę Coftę-Broniewską z Instytutu Archeologii UAM w Poznaniu.
Rozpoczęło się wydzieranie ziemi pogrzebanych w niej artefaktów świadczących o ogromnym znaczeniu Kujaw, przez które przebiegała nitka burszytnowego szlaku.
…DO ASKAUKALIS – “ODTWARZAJĄC HISTORIĘ ZIEMI KUJAWSKIEJ”
I tu płynnie przechodzimy do odpowiedzi na postawione na początku artykułu pytania o związek Kruszy Zamkowej z Askaukalis oraz wyboru tematyki naszego spotkania, które – przypomnijmy – zorganizowaliśmy pod hasłem: „Odtwarzając historię Ziemi Kujawskiej”.
Nad właściwym poziomem merytorycznym naszego spotkania, czuwał dr Józef Bednarczyk z Instytutu Archeologii UAM w Poznaniu. Wybór osoby Pana Doktora, jako osoby, która pełniła tę odpowiedzialną funkcję oraz dokonała rzetelnej analizy dotyczącej historii wspomnianego emporium z tzw. okresu rzymskiego, a także przybliżenia zakresu przeprowadzonych dotychczas prac archeologicznych w Askaukalis, z wielu względów był oczywisty.
To właśnie dr Józef Bednarczyk kontynuuje obecnie prace profesor Aleksandry Cofty-Broniewskiej, kierując pracami archeologicznymi w Kruszy Zamkowej, to on łączy swą obszerną wiedzę m.in. z zakresu historii i archeologii z odkryciami, jakich dokonuje na miejscu odkrycia, to on pozostaje w stałym kontakcie z Krzysztofem Paterem (syn Juliana Patera), kustoszem Askaukalis i członkiem naszego stowarzyszenia.
Doktor Józef Bednarczyk podczas spotkania wygłosił pasjonujący, przepełniony niezwykle ciekawymi informacjami i okraszony bogatą dokumentacją fotograficzną wykład, którego zebrani wysłuchali z zapartym tchem. Prelekcja stała się następnie asumptem do ożywionej dyskusji.
AKT WDZIĘCZNOŚCI
Okoliczność organizacji wydarzenia wykorzystaliśmy także, aby złożyć doktorowi Józefowi Bednarczykowi wyrazy uznania za wniesione szczególne zasługi w obszarze odtwarzania historii Ziemi Kujawskiej.
Pamiątkową statuetkę i kwiaty zasłużonemu wręczyli: Wanda Batkowska, Janusz Niewiadomski, Krzysztof Pater i Jacek Bętkowski.
ZAPROSZENI GOŚCIE
Ogromną przyjemność sprawiła nam obecność gości z Brześcia Kujawskiego. W spotkaniu uczestniczyła bowiem wraz ze swoimi pracownikami Sylwia Czerwińska-Modrzejewska – Zastępca Dyrektora ds. programowych i marketingu Brzeskiego Centrum Kultury i Historii „Wahadło”.
Niezwykle wdzięczni jesteśmy również, że zaproszenie na nasze spotkanie przyjęli m.in.:
- Ewa Koman – Zastępca Prezydenta Inowrocławia,
- Patryk Kaźmierczak – Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Inowrocławia,
- Beata Wierzbicka-Skroś – Prezes Banku Spółdzielczego w Inowrocławiu,
- Mikołaj Marciniak – Prezydent Rotary Club Inowrocław.
